AAC – KOMUNIKACJA WSPOMAGAJĄCA I ALTERNATYWNA

AAC to skrót pochodzący od angielskiego pojęcia Augmentative and Alternative Communication, oznaczający Komunikację Wspomagającą i Alternatywną.
Metody AAC stosowane są do wspierania komunikacji osób mających trudności w werbalnym porozumiewaniu się. Celem wprowadzenia tych metod jest umożliwienie skutecznego komunikowania się. Szybkie i skuteczne wsparcie rozwoju języka osoby z trudnościami komunikacyjnymi jest niezwykle istotne dla jej prawidłowego rozwoju w sferze poznawczej, społecznej i emocjonalnej.
Podczas zajęć AAC specjalista przeprowadza rzetelną diagnozę umiejętności komunikacyjnych pacjenta, dzięki której dobiera metody AAC odpowiednie dla danej osoby- dostosowany do jej możliwości i preferencji. Następnie metody te wdrażane są w ścisłej współpracy z rodziną pacjenta w jego życie codzienne (samoobsługę, zabawę, naukę, terapię, rekreację, posiłki itp.).
Diagnoza umiejętności komunikacyjnych ma na celu ocenę:
– zachowań komunikacyjnych ( reakcje fizjologiczne, mimikę, ekspresję twarzy – zwłaszcza oczu, utrzymywanie kontaktu wzrokowego, proksemikę – odległość, przestrzeń jaką usiłuje zachować dziecko od rozmówcy, by czuć się komfortowo, postawę ciała, jego ruch, wykonywane gesty, wokalizację, słownik specyficzny, zachowania nietypowe)
-gestu wskazywania ( czy występuje, czy jest kompensowany )
– rozumienia języka ( w prostej zabawie oraz podczas codziennych czynności sprawdzana jest umiejętność wskazywania rzeczy, osób, miejsc, wykonywania czynności, wskazywania na przedmiotach określonych cech i właściwości, rozumienie zależności – strona czynna i bierna oraz pojęcia matematyczne i stosunki przestrzenne)
– czy występuje funkcja symboliczna ( jeśli u pacjenta obserwuje się tzw. zabawę tematyczną, zabawę w udawanie oznacza to, że potrafi już ono samo organizować sobie świat zdarzeń nierzeczywistych, świat symboli. Można więc prognozować, że potrafi posłużyć się symbolem w każdej nowej sytuacji, a więc także podczas interakcji z innymi osobami ).
– możliwości ruchowych ( w zakresie motoryki dużej i małej, precyzję ruchów ręki – np. czy wskazuje palcem, pięścią – istotne przy nauce gestów, czy może przewracać karty książki – istotne przy wprowadzaniu książki komunikacyjnej )
– możliwości percepcyjnych ( czy słyszy, widzi, jakie formy graficzne preferuje, ile obiektów i jak dużych potrafi objąć wzrokiem, jak blisko siebie położonych, czy dostrzega różnice między rysunkami)
– umiejętności do podejmowania dialogu ( umiejętność uczestniczenia w strukturze naprzemiennej – zabawy typu „raz ty – raz ja”, naprzemienne wykonywanie czynności z wykorzystaniem wokalizacji, ruchu, gestu, czy potrafi zmieniać rodzaj aktywności, kiedy dorosły mu ją zaproponuje lub czy samo potrafi ją zaproponować, czy podejmuje zabawy typu „bierz- daj”, czy stara się odpowiedzieć na pytanie dorosłego, jak reaguje gdy nie zostanie zrozumiane).
Podczas spotkania diagnosta zasięga informacji na temat partnerów dialogu ( kto najczęściej z pacjentem przebywa, czy potrafi odczytywać jego sygnały niewerbalne, czy nazywa stany i rzeczy wokół niego, czy zadaje pacjentowi pytania, czy czeka na odpowiedź, jakiego języka używa, czy wspiera swoje wypowiedzi gestem ).
Ponadto terapeuta obserwuje czy występują zachowania zakłócające porozumiewanie się z pacjentem ( czy występują zachowania nietypowe np. stereotypy, autostymulacja, zachowania agresywne lub autoagresywne, w jakich sytuacjach one występują i jak dotychczas pomagano pacjentowi w przezwyciężaniu trudności ).
W dzisiejszym świecie mamy wiele możliwości skorzystania z metod alternatywnych i wspomagających form komunikacji. Warto otworzyć się na nie, żeby zobaczyć ich moc!
– dzieci z opóźnionym rozwojem mowy
– osób z mową niezrozumiałą dla otoczenia
– osób niemówiących